Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Aracınızla bir kazaya karıştığınız andan itibaren arabanızın kaza öncesi maddi değeri ile kaza sonrası maddi değeri artık aynı olmayacaktır; bu da aracınızın değer kaybına uğradığının bir göstergesidir. Bu tarz bir durumla karşılaştığınızda arabanız, hasar aldığı kısımlardan tamir görecek ve kaza nedeniyle daha düşük bir fiyat üzerinden satışa sunulmak zorunda kalacaktır. Peki araç değer kaybı nedir ve araç değer kaybı nasıl hesaplanır? Gelin, hep birlikte öğrenelim.

Araç Değer Kaybı Nedir?

Araç değer kaybı, meydana gelen bir trafik kazası sonucu hasar alan araçta gerçekleştirilen tamir, onarım ve parça değişimi başta olmak üzere çeşitli işlemler nedeniyle aracın ikinci el piyasasındaki değerinin düşmesidir. Bir başka deyişle araç değer kaybı, aracın orijinalliğinin bozulması veya azalması sonucu piyasadaki değerinin düşmesidir. Hasar alan aracın araç değer kaybını bir örnekle açıklayalım. Aynı marka ve modelde olan ve diğer teknik özellikleri de birbirine oldukça yakın olan iki araç olduğunu varsayalım. Araçlardan bir tanesi kazaya karışmış, bu kaza tutanaklarla kayıtlara geçmiş ve aracın onarılması kapsamında motorunun bir parçası değişmiş olsun. Bu araca takılan yeni motor parçası orijinal olsa da, ikinci el araç piyasasında araba satın almayı planlayan çoğu kişi, daha önce kaza yapmış ve tamirden geçmiş bir aracı alma eğiliminde olmaz; bunun yerine aynı marka ve modelde, benzer teknik özelliklere sahip, bununla birlikte kazasız, hasarsız ve tamirsiz bir aracı yeğler. Bu yüzdendir ki hasar gören ve parçası onarılmış ya da değiştirilmiş bir araç, ister istemez bu tamir ve onarım işlemlerinden sonra ikinci el piyasasında değer kaybına uğrar. Tamamen kusursuz olunan bir kaza sonrası hasar masraflarının tamamı karşı taraf tarafından ödenmiş olsa bile kaza sonrası değer kaybı kaçınılmazdır. 

Araç Değer Kaybı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Trafik kazalarının akabinde sürücülerin en çok merak ettiği konuların başında şüphesiz ki araç değer kaybı hesaplama konusu yer alır. Araç değer kaybı sorgulama ve hesaplama, çeşitli hukuk mecralarından ve yasal prosedürlerden de geçerek günümüzdeki nihai hesaplama formülüne ulaşmıştır. Araç değer kaybı nasıl hesaplanır diye baktığımızda eskiden Yargıtay, matematiksel ve basit bir yöntem izliyordu. Bu yöntem çerçevesinde 200.000 TL değerindeki bir araç, benzer kazalar sonucu ikinci el piyasasında 180.000 TL'ye satılmışsa bu durum emsal olarak alınıyor ve aracın değer kaybı 20.000 TL olarak belirleniyordu. Ancak zaman içerisinde sigorta şirketleri, bu hesaplama yönteminin bilimsellik ve objektiflikten oldukça uzak olduğunu öne sürerek araç değer kaybı hesaplama şartlarının daha etkili ve yenilikçi bir formüle kavuşmasına vesile olmuşlardır. Yeni araç değer kaybı hesaplama formülü kapsamında plastik tampon aksamı, motor aksamları ve camlar gibi sökülüp takılabilen parçaların hesaplamaya dahil edilmemesine karar verilmiştir. Öte yandan metal kaporta aksamlarında meydana gelen hasarlardan oluşan araç değer kayıpları, talep edilebilir niteliktedir. Kısacası yeni araç değer kaybı formülü çerçevesinde bu ve bunun gibi daha karmaşık, tarafsız ve çok yönlü kriterler göz önünde bulundurulmaktadır. Araç değer kaybı hesaplaması yapılırken, 20 Mart 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan düzenleme ile araç değer kaybı hesaplamasında aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:

• Aracın markası ve modeli
• Aracın üretim tarihi
• Kaza tarihindeki araç kilometresi
• Aracın trafiğe çıkış tarihi 
• Aracın riziko bedeli, kaza tarihindeki rayiç bedeli
• Aracın önceden uğradığı kazalar ve önceki kazalardan kaynaklı hasar geçmişi
• Araçta boyanan/değişen parçalar

Araç değer kaybı nasıl alınır diye bakıldığında her parçanın ya da aracın gördüğü her işlemin araç değeri üzerindeki etkisi aynı olmayabilir. Örneğin araç kaza nedeniyle boya gördüyse ve parça tekrar başka bir kazada hasar gördüyse yeniden değer kaybı oluşmaz. Öte yandan hasarlı parça değiştirilirse değer kaybına yol açabilir. Araçların mekanik motor aksamı ve plastik aksamı gibi bölümlerinde oluşan zarar ve yapılan onarım işlemleri, işlemin büyüklüğüne göre aracın değer kaybı hesaplamasında en önemli unsurlar olmayabilir. Fakat aracın kaportasında gerçekleşen bir hasar, değer kaybı hesaplamasında kritik rol oynayabilir. Kısacası araç değer kaybı hesaplama işlemi durumdan duruma göre farklılık gösterebilir. Bu ve bunun gibi pek çok ayrıntı söz konusu olacağı için en güncel araç değer kaybı hesaplama bilgileri için bir eksperden yardım alınması ve işlemlerin sadece yetkili birimler tarafından yürütülmesi tavsiye edilir.

Aracınız için trafik sigortası ya da kasko yaptırmak için hemen Hepiyi Sigorta'yı ziyaret edin, istenmeyen kaza anında Hepiyi güvencesinden ve imkanlarından yararlanarak rahat edin!