Antalya'da Görülmesi Gereken Arkeolojik Yapılar

Termessos Antik Tiyatrosu, agoranın hemen doğusunda bulunuyor. Yamaca yaslanmış ve Antalya Körfezi’ni görebilen konumdaki tiyatro, Roma tiyatrolarının en sağlam ve en güzel örneklerinden biri. Yaklaşık 4000-5000 seyirci kapasiteli ve kesme taşlardan örülü bu tiyatronun en ilginç yanı uçurumun kenarına yapılmış olması.

Termessos tiyatrosu. C: Andrew Lee

Anadolu’da Romalılar tarafından yapılmış türünün en büyüklerinden ve bugün Roma tiyatro mimarisinin en iyi korunmuş örneklerinden biri. MS 160-180 yılları arasında Marcus Aurelius’un hükümdarlığı sırasında inşa edilir. Batı girişi duvarındaki yazıt, mimarın Theodorus oğlu Zenon olduğunu ve A.Curtius Crispinus Arruntianus ve A.Curtius Crispinus adlı iki zengin kardeşin armağanı olduğu yazılı. Yaklaşık 100 metre genişliğinde ve 22 metre yüksekliğinde bir cepheye sahip.13. yüzyılda tiyatronun Selçuklu sarayı olarak kullanılması onu eşsiz bir durum haline getiriyor. Sıra dışı kullanımına göre şaşırtıcı korunma seviyesi sayesinde, tiyatro farklı tarihi katmanlara ışık tutuyor. Pencere çerçevelerinde (örneğin hayvan figürlü taşlar) tespit edilebilen devşirme malzeme Akhamenid izlerini ortaya çıkarabilirken, çinilerin kullanımı (bazıları Antalya Müzesi’nde sergilenmekte) ve sahne binasında Selçuklu tasarımlarının varlığı, anıta daha da tarihi bir derinlik kazandırmakta.

MS 130 yılında şehri ziyaret eden Roma İmparatoru Hadrianus adına yaptırılan Roma zafer takı. Şehri ve limanı çevreleyen surların içindeki geriye kalan tek giriş kapısı. Üç kemeri de aynı büyüklükte (4.15 metre genişliğinde ve 6.18 metre yüksekliğinde). Tüm yapının yüksekliği ise, antik kaldırımdan saçakların en üstüne 8 metreden daha fazla. Kapının hem ön hem de arka tarafı, her biri dört sütundan oluşan cepheler tarafından süslenmiş. Granit sütun şaftları hariç olmak üzere beyaz mermerden yapılmış.

Myra’nın Greko-Romen tiyatrosu, Likya’daki en büyük tiyatro ve antik kentin en ilgi çekici yerlerinden biri. Akropolün güney eteğinde yer alan tiyatronun sahne binası ikinci katın yarısına kadar ayakta. 35 oturma sırasına sahip 11000 kişilik tiyatronun cephesi tiyatro maskeleri ve mitolojik sahnelerle zengin bir şekilde dekore edilmiş.

Myra tiyatrosu (Myra Antik Kenti) C: Uğur Ertabak

Roma Barışı olarak bilinen dönemde inşa edilen iki tapınaktan biri. Adını Side kentinin baş tanrılarından olan ve ışık, güzellik ve sanat tanrısı olarak bilinen Apollon’dan alır. MS 2. yüzyıldan günümüze ulaşan muhteşem bir mimarlık eseridir. O dönemdeki diğer tapınaklardan farklı kılan özelliği, bir çift büyük Korint sütunu bulunan giriş salonudur. Bizans bazilikasının tam ortasında kalan tapınağın bir kısmı bazilika yapımında kullanılmak için sökülür. Roma düzeninde ve peripteros planına uygun biçimde yapılandırılan bu tapınağın büyük sütunlarından bazıları restore edilip yerlerine konmuştur.

Side Apollon Tapınağı (Side Antik Kenti) F: Mehmet Şahin Erkmen

Aspendos’a Köprüçay üzerinden kuzeydeki dağlardan su getiren 1km uzunluğundaki ve 15 metre yüksekliğindeki Roma su kemerleri MS 2. yüzyıla tarihleniyor. Aspendos’ta bulunan bir yazıt, Tiberius Claudius Italicus tarafından yaptırıldığını gösteriyor.

Aspendos Su Kemerleri (Aspendos Antik Kenti) C: Nihat Karabiber

Tiyatronun hemen kuzeyinde konumlanan ve doğuya yönelik cephesi agoraya bakan yapı, yaklaşık 42 x 32 metre ölçüleriyle Antik Anadolu’nun en büyüklerinden biri. Yapımı MÖ 2. yüzyılda Likya Birliği’nin resmi olarak kurulmasıyla gerçekleşti. Roma çağı içinde birkaç yapı evresi daha geçirdi ve aynı zamanda Odeon işlevini de üstlendi. 20 sıralı caveası ile yaklaşık 1400 kişilik bir kapasiteye sahip. Olasılıkla MS 4. yüzyılda Patara’yı kuşatan sur duvarlarının içine alınarak bir burç gibi kullanıldı. Bu bina, ünlü düşünür Montesquieu’nün “Yasaların Ruhu” adlı kitabında yönetim biçimini demokrasi bağlamında “antik dünyanın en mükemmeli” olarak övdüğü Likya Birliği’nin Meclis binasıydı. Restorasyonu, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yapıldı.